وقتی نور بلای جان مردم میگردد
لوازم حیوان خانگی: یك پژوهشگر آلودگی نوری با اشاره به اینكه شهرهای بزرگ ایران گرفتار آلودگی نوری هستند، از نبود برنامه جامع نورپردازی در فضاهای شهری انتقاد نمود.
حامد میرزاخلیل در گفت وگو با ایسنا با بیان این نكته كه با وجود لطمه های خطرناك و گسترده «آلودگی نوری» برای سلامتی انسان و سایر جانداران هنوز ابعاد پیچیده این پدیده به صورت كامل روشن نشده است، اظهاركرد: واقعیت تجربه شده نشان داده است كه در كشور ما خیلی از مشكلات محیط زیستی قبل از بحرانی شدن مورد توجه قرار نمی گیرند. در حوزه های مختلف از كاهش شدید جمعیت گونه های گیاهی و جانوری ثمین گرفته تا كمبود آب و آلودگی هوا شاهد این وضع هستیم. هم اكنون هم شواهد نشان داده است كه این اتفاق مشابه برای آلودگی نوری هم در حال وقوع است.
وی با اشاره به اینكه نباید پس از فراگیر شدن لطمه های ناشی از آلودگی نوری به فكر حل این مشكل بیفتیم و با تاكید بر اینكه نباید اجازه دهیم كه آلودگی نوری به یك معضل لاینحل و یا پیچیده تبدیل گردد، اشاره كرد: آلودگی نوری زمانی اتفاق می افتد كه استفاده نادرست و غیراستاندارد از نور صورت گیرد كه هم اكنون در شهرهای بزرگ مثل تهران شاهد چنین وضعی هستیم.
چشم ما ایرانیان به نور زیاد عادت دارد
این پژوهشگر آلودگی نوری در پاسخ به این پرسش كه استانداردهای نورپردازی ها بر چه مبنایی تعیین می شود؟ اظهار داشت: در كشورهای مختلف استانداردهای نورپردازی، با عنایت به شرایط اقلیمی مناطق (میزان تابش نور و ابرناكی) مشخص میگردد. در كشوری مثل انگلیس كه هوا غالبا مه آلود است، چشم شهروندان به نور كم عادت دارد بدین سبب وقتی وارد خانه می شوند با نور كم آن هم در یك گوشه خانه كارهایشان را انجام می دهند اما در كشور ما به سبب تابش نورخورشید در بیشتر روزهای سال، چشم ما ایرانیان به نور زیاد عادت كرده است، برای همین به سبب شرایط اقلیمی كه در آن مستقر هستیم در خانه باز دوست داریم كه همه چراغ ها را روشن نماییم و از نور زیاد استفاده می نماییم.
شهرهای بزرگ دنیا طرح جامع نورپردازی دارند
میرزاخلیل با اشاره به اینكه معمولا شهرهای توریستی بزرگ دنیا، طرح جامعی برای نورپردازی دارند و بر اساس آن روشنایی مناطق مختلف شهر همچون نقاط توریستی، تجاری، فرهنگی و مسكونی را طراحی می كنند، اظهاركرد: این طراحی به شكلی انجام میگردد كه نورپردازی عناصر و نمادها در نقاط توریستی به آسایش نقاط مسكونی لطمه وارد نكند، همین طور برمبنای برنامه جامع نورپردازی مشخص میگردد كه در مراكز تجاری پس از اختتام ساعت كاری نیازی به خیلی از جنبه های روشنایی نیست.
این كارشناس حوزه محیط زیست در ادامه با اشاره به اینكه در كشور ما مدیریت روشنایی توسط دو نهاد شركت های توزیع نیروی برق و شهرداری ها اعمال می شود، اشاره كرد: در شرایط حاضر در جاده ها و معابر شهری كشور ما از استانداردهایی تبعیت میگردد اما در درون شهرها و فضاهای شهری مثل پارك ها و بوستان ها، پل ها، ساختمان های تجاری و اداری، میادین و... شهرداری ها موظف می باشند كه نحوه نورپردازی نظارت داشته باشند. متاسفانه در این موارد ایراداتی وجود دارد كه موجب بروز آلودگی نوری میگردد.
آلودگی نوری ناشی از بیلبوردهای تبلیغاتی
وی همین طور درباره مصادیق آلودگی نوری در فضاهای شهری اظهار داشت: در كشور ما نورپردازی بیلبوردها یكی از منابع آلودگی نوری است چون در غالب موارد پروژكتور بیلبوردها با شدت زیاد تا نزدیك بامداد روشن است، در حالیكه میزان نورپردازی باید با ساعات اوج رفت و آمد شهروندان در معابر تنظیم باشد. طبیعی است كه رفت و آمد در معابر در ابتدای شب بالاست اما به تدریج با گذشت زمان از تعداد ترددكنندگان و مخاطبان این بیلبوردهای تبلیغاتی كم می شود و به صورت قطع نور بیلبورد در ساعات ابتدایی شب باید با ساعت چهار بامداد فرق داشته باشد.
میرزاخلیل افزود: وجود بیلبوردهای تبلیغاتی در بزرگراه ها موجب پرت شدن حواس رانندگان و گاه وقوع تصادفات میگردد. همین طور به سبب زاویه اشتباه پروژكتور بیلبوردها شاهد هدررفت شدید نور هستیم، درحالی كه برای هر لحظه تابش نور هزینه های كلانی صرف میگردد كه از محل مالیات شهری تامین میگردد. این مساله زمانی اهمیت پیدا می كند كه بدانیم در دنیای امروز بحث كاهش مصرف انرژی بسیار مورد توجه قرار دارد.
این پژوهشگر آلودگی نوری اشاره كرد: در فضاهای شهری مثل فواره ها و حوض ها و نورپردازی نمای ساختمان های مختلف خصوصاً ساختمان های فرهنگی اعمال نظر سلیقه ای در حوزه نورپردازی وجود دارد و شهرداری ها به استانداردها و اصول نورپردازی پایبندی ندارند.
لطمات آلودگی نوری به سلامت شهروندان
میرزاخلیل در بخش دیگر گفت وگو در مورد اثرات مخرب آلودگی نوری به سلامت شهروندان اشاره كرد: میزان نور زیاد موجب خدشه دار شدن ماهیت شب و برهم خوردن ساعات استراحت شهروندان میگردد به صورتی كه به سبب نور بالا در معابر و پارك ها و خیابان ها شهروندان رغبت كمتری به خواب پیدا می كنند. این وضعیت به سلامت شهروندان خدشه وارد میكند. اینها مواردی است كه ناخودآگاه بر شهروند اثر می گذارد. استانداردهای مربوط به نور در دنیا مورد توجه قرار می گیرد و در كشور ما باز مدیران شهری باید به جزئیات این مسائل آگاه باشند.
وی افزود: انسان باید در تاریكی محض به خواب برود چون هرمون ملاتونین تنها در ساعات شب ترشح میگردد. این هورمون وظیفه تنظیم چرخه طبیعی بدن را برعهده دارد كه برمبنای آن چرخه خواب و بیداری، گرسنگی، عادت ماهانه زنان و سایر موارد تنظیم میگردد. دقت داشته باشیم كه اگر در اتاق خواب چراغی روشن باشد یا از راه تیر چراغ برق یا پارك مجاور خانه نور وارد اتاق خواب شود، این مساله موجب اختلال در ترشح هورمون ملاتونین میگردد و فرد پس از بیدار شدن احساس خستگی و كرختی می كند.
به گفته این كارشناس حوزه آلودگی نوری در شهرهای بزرگی مثل تهران و مشهد به سبب نورپردازی های غلط شهری، میزان نور در اتاق خواب ها در شب به حدی بالاست كه نه تنها اجسام دیده میگردد بلكه گاه رنگ ها باز قابل تشخیص هستند و این یعنی فاجعه. نور بالا در اتاق خواب و عدم ترشح ملاتونین، موجب بروز خیلی از انواع سرطان ها میگردد. این مساله روی افرادی كه در شغلشان شب بیداری دارند مور تحقیق قرار گرفته است.
این پژوهشگر آلودگی نوری در بخش پایانی گفت وگو با اشاره به اینكه اخیرا مستندی در مورد آلودگی نوری تولید شده است، اظهار داشت: برای نخستین بار است كه در مورد آلودگی نوری مستندی تهیه شده است. این مستند در روز چهارشنبه (۲۶ دی ) در دانشكده فیزیك داشنگاه تهران اكران خواهد شد. این فیلم توسط خانه مستند انقلاب اسلامی تهیه شده و مسعود دهنوی كارگردان آن است. در این مستند آسمان شب داخل شهر تهران و بیرون شهر به تصویر كشیده و تفاوت های آن با آسمان كاروانسرای دیرگچین در حوالی ورامین بررسی شده است. تاریكی آسمان هنگام شب یكی از معیارهای اندازه گیری آلودگی نوری بشمار می رود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب