پژوهشگران دانشگاهی تأكید كردند
ردیابی خشكسالی با پایش ماهواره ای پوشش گیاهی
لوازم حیوان خانگی ردیابی خشكسالی با پایش ماهواره ای پوشش گیاهی
به گزارش لوازم حیوان خانگی به نقل از ایسنا، با عنایت به موقعیت جغرافیایی و قرار گرفتن ایران در منطقه آب وهوایی نیمه خشك و خشك، بررسی مسئله خشكسالی اهمیت زیادی دارد، چراكه مسائل مربوط به آن می توانند بر اقتصاد كشور تأثیرگذار باشند. خشكسالی ابعاد و جنبه های مختلفی دارد. نوع خشكسالی معمولاً بر پایه میزان و درجه خشكی و طول دوره تداوم خشكی در مقایسه با میزان طبیعی و نرمال بارش بیان میگردد. از دیدگاه اقلیم شناسان، خشكسالی یك پدیده طبیعی است كه در اثر تغییرات الگوهای آب وهوایی ناشی از كاهش نزولات جوی كمتر از حد معمول، خودبه خود احداث میگردد و ادامه آن سبب عدم تعادل اكولوژیكی و هیدرولوژیكی میگردد.
برمبنای دیدگاه متخصصان، مطالعات زیادی درزمینه خشكسالی در ایران و خارج از ایران انجام شده است كه در آنها شاخص های خشكسالی هواشناسی و هیدرولوژیك به كار گرفته شده اند. اما با عنایت به این كه كسب اطلاعات درباره وضعیت پوشش گیاهی و تغییرات پیوسته آنها توسط روش های معمولی بسیار مشكل و پرهزینه است، روش و تكنیك سنجش ازدور بعنوان روشی برای كسب اطلاعات درباره هدف مورد نظر تعریف میگردد.
در همین خصوص، محققین دانشگاه اردكان یزد با همكاری دانشگاه ارومیه، پژوهشی را انجام داده اند كه در آن پدیده خشكسالی با استفاده از شاخص های هواشناسی و داده های سنجش از دور با تمركز بر استان آذربایجان غربی مورد بررسی قرار گرفته است.
در این تحقیق جهت ارزیابی خشكسالی از اطلاعات حاصله از تصاویر سنجنده ماهواره ای MODIS در استخراج شاخص های مربوطه موسوم به NDVI و DVI استفاده شده است. همین طور دو شاخص هواشناسی SPI و ZSI باز به صورت دوره های ماهانه مورد ارزیابی قرار گرفته و رابطه بین شاخص پوشش گیاهی با خشكسالی های هواشناسی مورد تحلیل واقع شده است.
نتایج این پژوهش نشان داد كه بیشترین میزان ارتباط متقابل در طول دوره آماری بین شاخص های SPI و NDVI و همین طور در سالی كه شرایط خشكسالی آن، نرمال گزارش شده بود، به دست آمد.
همین طور بر طبق این یافته ها، تعیین روند شاخص های مورد مطالعه، نشان از وجود روندی نزولی در همه شاخص ها همراه با افزایش خشكسالی و كاهش پوشش گیاهی در طول دوره آماری بود.
در این خصوص، سمیه سلطانی گردفرامرزی، استادیار دانشكده كشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه اردكان و دو همكارش در این تحقیق می گویند: «در سال هایی كه خشكسالی هواشناسی روی داده است (برای مثال سال ۱۳۸۷)، مقدار همبستگی شاخص ها كاهش نشان داده است. درصورتی كه در سال های ترسالی (بارندگی بیشتر از نرمال) و نرمال (برای مثال سال ۱۳۹۰) بیشترین میزان همبستگی با شاخص های كوتاه مدت مشاهده شد».
این محققان ادامه می دهند: «نتایج شاخص های پوشش گیاهی حاكی از این است كه در ماه های ابتدای سال های مورد بررسی، پوشش گیاهی متوسط در منطقه تحت تأثیر ذوب برف و بارندگی های زمستانه و پاییزه سال قبل غالب بوده و در سه ماه دوم سال نقشه ها نشان دهنده پوشش گیاهی ضعیف و بدون پوشش هستند، چراكه بارندگی در این زمان بسیار محدود بوده است و چرای بیش ازحد موجب تخریب پوشش گیاهی شده است».
سلطانی گردفرامرزی و همكارانش در نتیجه گیری از این پژوهش آورده اند: «به طوركلی برمبنای نتایج حاصله می توان چنین بیان كرد كه در مكان هایی كه داده های هواشناسی در دسترس نیست یا كمتر هستند یا اگر اطمینان كافی از داده ها در دست نیست می توان از شاخص پوشش گیاهی به دست آمده از تصاویر ماهواره در هر نقطه از كره زمین جهت بررسی پدیده هایی مثل خشكسالی استفاده كرد».
این یافته ها كه به اهمیت استفاده از شاخص پوشش گیاهی به دست آمده از تصاویر ماهواره ای در هر نقطه از كره زمین به منظور بررسی پدیده هایی مثل خشكسالی اشاره دارند، در نشریه ای علمی پژوهشی موسوم به «فیزیك زمین و فضا» انتشار یافته اند.
این نشریه كه توسط دانشگاه تهران منتشر میگردد جزو نشریات برتر درزمینه علوم پایه است و دارای نمایه بین المللی Scopus است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب