فاجعه تجارت غیرقانونی باله كوسه در جهان
لوازم حیوان خانگی: به دنبال كشف محموله ای شامل ۱۶۰۰ كیلو باله كوسه در یك لنج ماهیگیری در آب های ایران، بار دیگر بحث صید غیرقانونی كوسه و تجارت باله این جانور در محافل خبری داغ شده است.
به گزارش لوازم حیوان خانگی به نقل از ایسنا، «سیناپرس» نوشت: روز گذشته خبری به نقل از مدیركل حفاظت از محیط زیست استان سیستان و بلوچستان در خصوص كشف یك لنج در آب های دریای عمان در نزدیكی چابهار منتشر گردید كه با خود محموله ای شامل ۱۶۰۰ كیلوگرم باله كوسه حمل می كرد. كارشناسان اعتقاد دارند برای جمع آوری این میزان باله كوسه باید دست كم ۱۴۰۰ كوسه صید و كشته شده باشد. این مورد به علت نقش كوسه ها در تولید توازن زیست محیطی در اكوسیستم های دریایی دارای اهمیت است و بدون شك صید بی رویه و غیرقانونی این موجودات می تواند تبعات جبران ناپذیری به دنبال داشته باشد.
به اعتقاد كارشناسان، كوسه از آبزیان حمایت شده و بسیار پرارزش آب های آزاد همچون خلیج فارس و دریای عمان به حساب می آید كه در راس چرخه غذایی اقیانوس ها قرار دارد. در این گزارش به بررسی شرایط صید غیرقانونی كوسه و دلایل این مورد می پردازیم.
مطالبه در بازارهای جهانی
شاید در نگاه نخست، برای خیلی از افراد عادی در سراسر جهان به استثنای كشورهای شرق آسیا، شكار كوسه آن هم در این مقیاس وسیع، عجیب باشد زیرا كوسه ها بیشتر بعنوان یك موجود خطرناك و تهدیدكننده در آب های آزاد شناخته می شوند و هیچگاه بعنوان یك آبزی كه گوشت آن به صورت گسترده مورد مصرف انسان قرار گرفته باشد، شناخته نشده و بنابراین كشتار كوسه ها در این مقیاس وسیع جای تعجب دارد.
در پاسخ باید اعلام نمود كه مقصد نهایی بیشتر كوسه های شكارشده در سراسر جهان، چین و هنگ كنگ هستند. البته در این كشورها تنها باله كوسه ها مصرف شده و گوشت كوسه كاربرد چندانی ندارد. بنابراین صیادان معمولا بعد از صید كوسه ها، باله آن ها را جدا كرده و جانور بدون باله را كه قادر به شنا نیست، در آب رها می كنند كه در نتیجه مرگی دردناك و زجر آور را تجربه خواهد نمود.
آمارهای رسمی و مطالعات انجام شده نشان داده است كه سالانه حدود ۱۰۰ میلیون كوسه در گوشه و كنار جهان شكار شده و بخش عمده ای از این شكار با هدف تجارت پرسود باله كوسه در شرق آسیا انجام می گردد. به گزارش مركز جهانی حفاظت از كوسه ها (Global Shark Conservation)، این جانور معمولا به جهت داشتن باله های مخصوصی كه در آشپزی و برای درست كردن نوعی سوپ كاربرد دارد، شكار می شوند.
بر اساس قوانین بین المللی شكار كوسه ها بدون داشتن مجوز، غیرقانونی بوده و پیگرد داشته و همینطور فروش گوشت و باله های این جانور هم ممنوع اعلام شده است. این قانون كه سه سال پیش در جلسه كنوانسیون تجارت بین المللی گونه های در خطر انقراض (CITES) در تایلند مورد موافقت كشورهای مختلف قرار گرفت، در تمامی كشورها ابلاغ گردیده و اجرای آن الزامی است. در این آیین نامه یكی از موجودات اقیانوسی كه نوعی سفره ماهی به نام manta ray است هم مورد حمایت قرار گرفت چون كه اینگونه سفره ماهی به جهت داشتن آبشش خاصش مدت هاست كه مورد استقبال مردم چین واقع شده است.
تمامی این موارد در حالی عنوان می گردد كه طی سال های اخیر كشتن كوسه ها جهت استفاده از باله هایشان و سایر بخش های بدنشان افزایش زیادی پیدا كرده است و تجارت گوشت و باله آنها در هنگ كنگ و چین بسیار بالاست. متاسفانه كشتار و صید بی رویه، خطر انقراض اینگونه موجودات اقیانوسی را تهدید می كند.
خوشبختانه تجارت باله های كوسه در سال قبل میلادی به صورت قابل توجهی كاهش یافته است و دلیل آن هم مبارزات گسترده علیه این كشتار و بالا بردن آگاهی افراد است. به تازگی گزارش شده است كه فروش این باله ها تا ۷۰ درصد كاهش یافته است.
در سال ۲۰۱۵ هتل های زنجیره ای هیلتون در سراسر جهان به استفاده از باله كوسه در منوی غذایی ۹۶ شعبه تحت مالكیت و مدیریت خود در آسیا و اقیانوس آرام آخر دادند. البته لازم به توضیح است كه تابحال كشورهایی همچون دانمارك، كانادا، گویان (Guyana)، ژاپن، ایسلند و یمن این قانون را نپذیرفته اند و صید این گونه ماهی ها را از لیست خود خارج نكردند و همچنان به شكار آنها ادامه می دهند. البته بر مبنای مقررات تعیین شده در آیین نامه مذكور، این كشورها در این رابطه تنها می توانند با كشورهایی كه این قانون را نپذیرفته اند تجارت كنند. با عنایت به گزارش مقامات، كشورهایی كه این قانون را نپذیرفته و آن را تایید نكرده اند اندك هستند اما نكته قابل تامل این است كه چین كه بازار اصلی تجارت اینگونه جانوران اقیانوسی را در دست دارد، هنوز در فهرست پذیرفتگان دیده نمی گردد.
فعالیت های موسسات حامی حقوق حیوانات و مجامع فعال در زمینه محیط زیست، برای متوقف كردن كشتار بدون حد و مرز اینگونه كوسه ها از دهه ۱۹۹۰ میلادی شروع شده بود كه بالاخره در شهریورماه سال ۱۳۹۳ در بانكوك قانون آن مورد موافقت قرار گرفت.
بر اساس این قانون، منع بین المللی شكار برای چندین موجود اقیانوسی همچون كوسه های whitetip، كوسه ماهی خطرناك اقیانوسی (porbeagle)، سه نوع مختلف از كوسه های چكش دار و سفره ماهی به نام manta ray قابل اجراست و هر گونه فعالیت و تجارت در این زمینه نیازمند داشتن مجوزهای قانونی است.
یكی دیگر از اقدامات حمایتی انجام شده برای جلوگیری از شكار كوسه ها، نصب برچسب های الكترونیكی روی بدن این جانوران است. این طرح از جانب دانشمندان استرالیایی عرضه شده و هدف آن مطالعه الگوهای رفتاری كوسه ها و محافظت از جمعیت این آبزی است. مقامات حیات وحش دریاهای استرالیا در گزارشی اعلام نمودند كه در برنامه و پروژه بزرگ مطالعه كوسه ها و محافظت از جمعیت موجودات ساحلی در امتداد ساحل شرقی، در حال زدن برچسب های الكتریكی به كوسه های بزرگ سفید هستند. بدین سان علاوه بر پیگیری و بررسی الگوهای رفتاری این كوسه ها با استفاده از سیگنال های ارسالی از برچسب الكتریكی، پژوهشگران می توانند به نظارت مستقیم و زیر آب گروه های كوسه های بزرگ سفید هم بپردازند.
یكی دیگر از اقدامات حمایتی در زمینه حفاظت از كوسه ها در برابر شكار غیرقانونی، وضع قوانین داخلی و تصویب جریمه و مجازات متخلفین است. این قانون در ایران هم اجرایی شده و حتی مرتبط با خبر اخیر دستگیری شكارچیان غیرقانونی كوسه در آب های دریای عمان هم اعلام شده سه نفر بازداشت و تحویل مقامات قضایی داده شده و كشتی ماهیگیری آنها هم توقیف شده است. بر مبنای آخرین نرخ بهای جانوران وحشی به لحاظ مطالبه ضرر و زیان وارده به محیط زیست، جریمه قابل پرداخت از بابت صید غیرمجاز هر عدد كوسه ماهیان معادل ۳۰۰ میلیون ریال تعیین شده است.
گفتنی است سازمان حفاظت محیط زیست طی مصوبه شماره ۳۸۰/ ۳۸۱ صید كوسه های خلیج فارس و دریای عمان را كه در سال های اخیر به علت كاهش چشمگیر جمعیت و صید بی رویه در خطر انقراض قرار گرفته اند، ممنوع اعلام نموده و مفاد این مصوبه را به سازمان شیلات و بهره برداران اعلام نموده است.
برابر قوانین جمهوری اسلامی ایران، صید، حمل، خریدوفروش انواع كوسه ماهیان چه باهدف صید اصلی و ضمنی ممنوع بوده و متخلفین به مراجع قضایی معرفی خواهند شد و صیادان باید توجه داشته باشند كه صید ضمنی كوسه را به اسكله منتقل نكنند.
در آخر باید به این نكته اشاره نمود كه گره اصلی این اقدامات در چین و هنگ كنگ بوده و كوشش برای شكار غیرقانونی كوسه ها علی رغم وجود قوانین حمایتی و جریمه های سنگین در مناطق مختلف دنیا به علت سودمند بودن این تجارت و بازار پر رونق این محصول در كشورهای فوق، همچنان ادامه خواهد داشت و به نظر می رسد مجامع بین المللی و سایر كشورهای جهان باید در اقدامی قاطع با تحت فشار قرار دادن چین و هنگ كنگ كه اصلی ترین مصرف كنندگان باله كوسه هستند، آنها را وادار به واكنش قاطع در برابر مصرف این ماده كرده و بدین سان با كاهش میزان مطالبه، صید غیرقانونی كوسه ها هم متوقف خواهد شد.
متاسفانه كوسه ها تنها قربانیان فرهنگ غلط مردم چین نبوده و این داستان تلخ را در شكار غیرقانونی كرگدن های آفریقایی با هدف استفاده از پودر شاخ آنها در كشور چین، شكار غیر قانونی ببر با هدف ساخت داروهای سنتی چینی از استخوان این جانور و شكار فیل با هدف استفاده از عاج آن در چین شاهد می باشیم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب