با زمزمه تمدید مجوز معدن بوكسیت تاش صورت گرفت؛
ورود شاهوار به عرصه جدید، جدال نفس گیر مردم با لابی قدرت و ثروت
لوازم حیوان خانگی: در ایام اخیر زمزمه هایی در خصوص تمدید مجوز بوكسیت تاش كه سال ها است قله شاهوار كانون آب ساز شاهرود را تخریب كرده به گوش می رسد خبری كه رقابت امید و ناامیدی مردم را دامن زده است.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها-مهناز همتی و محمد حسین عابدی: شاهوار روزهای سرنوشت سازی را پشت سر می گذارد، شائبه تمدید مجوز معدن بوكسیت تاش كه شش سال است زخم های عمیقی را بر تن این كانون آب ساز و حیات بخش شمال شرق ایران اسلامی وارد ساخته، سبب نگرانی قشر گسترده ای از دوست داران طبیعت در سراسر كشور شده است.
تخریب قله شاهوار كه به واسطه بحث گرادیان هوا و افزایش اختلاف دمای روز و شب و بیابانی شدن فلات بسطام در شمال شرق كشور حائز اهمیت می باشد، این روزها وارد فاز جدیدی از تحولات شده و با عنایت به مخالفت های فراوان از طرف مسئولان شهرستانی، استانی و حتی ملی و همین طور نمایش گزارش مركز پژوهش های مجلس و تصدیق تخریب های فراوان، همچنان در خطر تمدید مجوز معدن بوكسیت تاش قرار دارد.
تناقض معنا دار سوژه شاهوار امروز اینجا است كه فلات بسطام، شهرستان شاهرود و حتی بخش هایی از استان گلستان و شهرستان های دیگر استان سمنان چون دامغان با خشكسالی شدید روبرو هستند و تغییر اقلیم سبب شده تا سرمازدگی، كم آبی، زود گل دهی درختان و… لطمه های فراوانی را به طبیعت برساند اما شاهوار هم دارای دو میلیون و ۲۰۰ هزار متر مكعب آب است و هم تلورانس و گرادیان هوای منطقه را تأمین و تنظیم می كند!
ورود ضربات بر پیكر نیمه جان شاهوار
نخستین بار بحث معدن بوكسیت تاش در سال ۸۷ عنوان شد آن زمان مجوزهای محدود بدون لحاظ استعلام از منابع طبیعی و محیط زیست سبب شد تا معدن كار خودرا آغاز كند و تا امروز عملاً! ًشش سال پی در پی است كه بیشتر از پروانه مجاز بهره برداری می كند از طرف دیگر لابی های قدرت در پایتخت سبب شده تا بیم تمدید ۱۵ ساله آن برود آن هم در صورتیكه مقام معظم رهبری بارها نسبت به عدم تخریب منابع به خصوص منابع آب و حیات بخش ایران اسلامی بارها آگهی داده اند.
این لابی ها در مقابل خواست مردم، طومارهای ده ها هزار امضایی خطاب به رهبری معظم انقلاب اسلامی، رئیس جمهور و سران قوا، تلاش های رسانه ها و سازمان های مردم نهاد و دوست داران طبیعت و كارشناسان و مسئولان و نمایندگان مجلس ایستاده و یك تنه می خواهند آخرین ضربات را بر پیكر نیمه جان شاهوار وارد كنند.
پس از احراز تخلفات وسیع در معدن تاش و عدم انجام تعهدات از طرف این معدن طبق مصوبه شورای عالی معادن این معدن توسط فرماندار شاهرود تعطیل شد تا بیشتر از این تخریب ها در شاهوار صورت نگیرد اما همانطور كه نماینده شاهرود و میامی نیز می گوید این تعطیلی موقتی نیز كارساز نبوده و معدن به كار خود مشغول می باشد.
معدن مجوز برداشت ندارد
هرگونه تمدید تا اعلام نظر قطعی دستگاه های چهارگانه شامل محیط زیست، منابع طبیعی، آب و راه ممنوع می باشد سید حسن حسینی شاهرودی نماینده شاهرود و میامی در مجلس در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن رد شائبه تمدید مجوز معدن بوكسیت شاهوار اظهار داشت: هرگونه تمدید تا اعلام نظر قطعی دستگاه های چهارگانه شامل محیط زیست، منابع طبیعی، آب و راه ممنوع می باشد.
وی اضافه كرد: هرگونه تمدید از منظر بنده بعنوان نماینده شهرستان شاهرود و میامی در مجلس بدون اعلام رسمی دستگاه های مسئول مانند محیط زیست، منابع طبیعی، راه و آب در خصوص عدم لطمه جدی به زیرساخت های شهرستان و خصوصاً منابع آب و خاك و هوای منطقه قابل قبول نیست.
حسینی شاهرودی با اشاره به اینكه این معدن پس از دستور فرماندار شاهرود در خصوص تعطیلی بازهم ۳۷ هزار تن برداشت از معدن صورت داده كه بی توجهی به دستور را نشان می دهد، ابراز كرد: معدن معتقد می باشد كه این برداشت باطله های قبلی بوده اما خیر؛ ما معتقد هستیم این معدن در همین مدت نیز مشغول به كار بوده و تعطیل قطعی نبوده است.
تخریب كانون های آب ساز شاهرود
موضوع تخریب منابع، كانون های آب ساز و گیاهان و فراری شدن وحوش در شاهوار، این قله حیات بخش در شمال شرق كشور بارها مطرح شده و به اثبات نیز رسیده است اما همچنان دست پر قدرت لابی ها بر تن نحیف این قله، تخریب را به ارمغان می آورد.
رئیس شورای شهر شاهرود در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن بیان اینكه پارسال چهار مورد آزمونه آب از كانون آب ساز شاهوار در چهار نقطه مشخص ستاندن و بررسی آن در معتبرترین آزمایشگاه آب و خاك كشور صورت گرفته است، می گوید: این آزمایش ها نشان داد كه میزان آلومینیوم موجود در آب ده ها برابر حد مجاز است.
سمیعی با اشاره به اینكه در شاهوار دو میلیون و ۲۰۰ هزار متر مكعب معادل سد كرج، آب نهفته است، اشاره كرد: اگر در زمستان مسئولان دستگاه های نظارتی به این قله بازگشت می كردند به وضوح در می یافتند كه هر بیل مكانیكی كه مقداری خاك را برای بار كردن در كامیون ها بالا می آورد بدون استثنا قطعه ای بزرگ از یخ انتهای خاك ها چسبیده است این نشان داده است شاهوار كانون آب سازی است كه در معرض تخریب قرار گرفته است.
پاسخ عجیب مسئولان صمت
اما در عین ناباوری مسئولان چشم بر این موضوعات بسته و معتقدند شاهوار نه گیاهی دارد و نه آب و خاكی؛ معاون معدنی سازمان صنعت و معدن و تجارت استان سمنان در پاسخ به این پرسش خبرنگار مهر كه آیا بازدیدی به منطقه داشته است و منطقه را چطور ارزیابی می نماید، اظهار داشت: این معدن همان چیزی كه در پروانه هست را برداشت می كنند اما درباره میزان برداشت حضور ذهن ندارم كه بتوانم پاسخ دهم.
محمد فروهر در مواجهه با اینكه فرماندار شاهرود در نشستی عنوان نمود كه سهم یك درصد بهره برداری از معادن كه صرف عمران و آبادانی منطقه می شود پرداخت نشده نیز اشاره كرد: چنین چیزی به این اسم اصلاً وجود ندارد.
۳ گونه گیاهی فقط به نام همین قله در لیست گیاهان جهان ذكر شده است وی درباره رویكرد صنعت معدن و تجارت پیرامون تمدید قرارداد یا اختتام بهره برداری بوكسیت، افزود: هر چه قانون تعیین كرده باشند بر همان مبنا عمل می نماییم و من متولی امر برآورد میزان تخریب معدن بوكسیت نیستم كه پاسخ دهم محدوده ای برای آنها تعیین شده كه داخل همان كار را انجام می دهند كار تخریبی نمی كنند كار معدنی انجام می دهند.
معاون معدنی سازمان صنعت و معدن و تجارت استان سمنان در پاسخ به دیگر سوال خبرنگار مهر، در خصوص اینكه مركز پژوهش های مجلس گزارش های خودرا پیرامون معدن بوكسیت رسانه ای كرده در شورای معادن استان به چه جمع بندی رسیده اید؟، اظهار داشت: چیزی از مركز پژوهش های مجلس به ما اعلام نشده هر چیزی كه متولی بگوید همان را انجام می دهیم و پس چیزی برای ما ارسال نشده است.
این در حالی است كه بهروز اسودی مدیركل صنعت معدن استان سمنان نیز در دیدار با فعالان محیط زیست پارسال و در پاسخ به سوژه تخریب گونه های گیاهی در شاهوار بیان كرده بود مگر شاهوار گیاه هم دارد! حال آنكه سه گونه گیاهی فقط به نام همین قله در لیست گیاهان جهان ذكر شده است كه احتمالاً امروز بخش عمده ای از بین رفته اند.
معضلی كه به یك بحران تبدیل گشته است
عضو هیئت علمی دانشگاه سمنان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن بیان اینكه سوژه تخریب های گسترده معدن بوكسیت تاش با عنایت به موقعیت خاص و همجواری با استان گلستان به سوژه اجتماعی بدل شده است، اظهار داشت: اگر این تخریب ها ادامه پیدا كند رویشگاه اورس با مشكل و تهدید جدی مواجه خواهد شد و همین طور فرسایش خاك، ایجاد سیلاب ها، گرد و غبار همچون تبعات روند بهره برداری از معدن بوكسیت تاش در منطقه است.
تخریب های گسترده معدن بوكسیت تاش با عنایت به موقعیت خاص و همجواری با استان گلستان به سوژه اجتماعی بدل شده است هومن روان بخش ضمن بیان اینكه توسعه معدن بدون تخریب اراضی و منابع ملی امری كاملاً غیر امكان دارد، اشاره كرد: شاید ادامه روند با محدود شدن فعالیت ها تنها در بخش های تخریبی كوه برمبنای بازدیدها و نظرات كارشناسی یك راهكار باشد اما توسعه معدن به هیچ وجه به لحاظ اكولوژیك و اقتصاد محیط زیست در آن ارتفاع به هیچ وجه منطقی نیست.
وی ضمن بیان اینكه مجوز فعالیت این معدن از اساس كاملاً غلط است، افزود: از شروع كار نباید بهره برداری از این معدن آغاز می شد، تخریب های بسیار زیادی در آن ارتفاع به وجود آمده است، صدور مجوز از شروع در محدوده رویشگاه ارس امر غیر قانونی بوده است.
بارها اعلام گردید كه منابع طبیعی متضرر شده است
فرماندار شاهرود نیز در گفتگو با خبرنگار مهر نیز ضمن بیان اینكه در بحث معدن بوكسیت تاش می بایست روال قانون را طی كرد، اظهار داشت: به اندازه توان بارها اعلام كردیم كه آب، منابع طبیعی و حیات وحش منطقه لطمه دیده است و وقوع ناگهانی سیل به نابودی حیات مردم منطقه منتهی می شود، طبق آخرین صورت جلسه، معدن می بایست ۱۱ مورد را برای احیای منطقه انجام می داد كه باوجود مهلت های مكرر، معدن بخش اعظمی از تعهدات خودرا انجام نداده است.
محمد كرم محمدی بابیان اینكه تمام فریادها منجر به كاهش سطح بهره برداری معدن شد، اشاره كرد: در زمان وزارت شریعتمداری در صنعت و معدن و تجارت، به همراه نماینده مردم شهرستان در مجلس برای بحث معدن بوكسیت تاش خدمت ایشان رسیدیم و خواستیم تا منطقه را از نزدیك ببینند و نهایتاً پس از بازدید هر چه گفتند اجرایی شود.
وی افزود: به وزیر وقت صنعت و معدن صراحتاً گفته شد كه میزان تخریب منطقه شاهوار به دنبال عملیات معدن كاوی بیش از اندازه مجاز است و نهایتاً از یك هزار و ۳۱۳ هكتار مجوز بهره برداری به ۱۵۰ هكتار كاسته شد.
فرماندار شاهرود بابیان اینكه در تمدید پروانه بهره برداری معدن تخریب ها به حدی است كه بتوان از پیشروی معدن جلوگیری كرد، اظهار داشت: معدن در وهله نخست می بایست به تعهدات خود عمل كرده و منابع طبیعی را احیا كنند و توسعه معدن تنها به شرط رعایت قوانین طی دو مرحله در اینجا و مرحله بعد در جاجرم امكان پذیر خواهد بود.
تخریب در شاهوار محرز است
امروز در شاهوار محیط زیست از بین رفته و حیات وحش لطمه جدی دیده است امام جمعه موقت شاهرود نیز در نشست اخیر خود با مدیركل حفاظت از محیط زیست استان سمنان اظهار داشت: در بازدیدی كه از شاهوار داشتیم متأسفانه شاهد تخریب ها بسیار گسترده بودیم كه ناخودآگاه تصویری از یك انسان با صورتی پر از خراش را متصور می شود پس امروز در شاهوار محیط زیست از بین رفته و حیات وحش لطمه جدی دیده است، همین طور پوشش های گیاهی خراب شده اند و باید دستگاه های اجرایی به صورت عالمانه به این امر ورود كنند.
حجت الاسلام حمید عبداللهیان بیان كرد: معتقدیم كه باید به شكل جدی به سوژه شاهوار ورود كرد و مسائل از طریق قانونی پیگیری شود حتی می توان از ظرفیت نیروهای نظامی و انتظامی نیز بهره برد و تعطیلی این معدن تا رسیدگی های قانونی بیشتر به سرانجام برسد.
پیگیری بوسیله قانون
یكی از مسائلی كه این روزها دوست داران محیط زیست را امیدوار نگه داشته، پیگیری های صورت گرفته از طرف مراجع قضائی و قانونی می باشد. امروز خوشبختانه طومارهای امضا شده توسط مردم به دست رهبر معظم انقلاب اسلامی، رئیس جمهور و رئیس قوه قضائیه رسیده و حتی حجت الاسلام رئیسی دستور بررسی آن توسط سازمان بازرسی را نیز داده است. از طرف دیگر اداره محیط زیست شهرستان شاهرود نیز مجوز استخدام یك وكیل و طرح شكایت از معدن را به واسطه عدم دریافت مجوزهای محیط زیستی صادر كرده است.
مدیركل حفاظت محیط زیست سمنان اما در نشست اخیر خود با حسینی شاهرودی نماینده مردم در مجلس با اشاره به اینكه این اداره كل قائل به تعطیلی كامل معدن بوكسیت شاهوار است، اظهار داشت: برای رسیدگی به این امر، محیط زیست شاهرود وكیلی را به خدمت خواهد گرفت.
امیر عبدوس با اشاره به اینكه محیط زیست قائل به تعطیلی كامل معدن بوكسیت شاهوار است، ابراز كرد: برای رسیدن به این هدف چند اقدام در دستور كار است كه یكی از آنها استفاده از ظرفیت كانون وكلای استان سمنان و همین طور به كارگیری یك وكیل توسط اداره محیط زیست شاهرود برای رسیدگی قضائی به پرونده است.
وی با اشاره به اینكه دیگر اقدام صورت گرفته در اداره كل محیط زیست نگارش نامه ای خطاب به دادستان كل استان سمنان است، اضافه كرد: دادستان رئیس كارگروه حفظ بیت المال و منابع طبیعی استان نیز به حساب می آید كه نگارش این نامه در بستر كارگروهی كه اعضای آنرا نهادهای نظارتی چون محیط زیست، منابع طبیعی، قوه قضائیه، امور آب و … می سازند، می تواند كارساز باشد.
دستگاه قضا همچنان ساكت است
یكی از مشكلاتی كه درباره معدن شاهوار مطرح می شود عدم ورود دستگاه قضا شامل دادگستری شاهرود، دادستان و حتی حوزه قضائی بسطام است چونكه ورود این نهاد با وجود محرز شدن مشكلات قانونی و تخریب محیط زیست می توانست به مراتب منافع بیشتری را به مردم شهرستان شاهرود برساند. این معدن از چند بابت قابل پیگیری می باشد نخست اینكه در هنگام تعطیلی موقت بازهم به كار خود ادامه داد، دوم این معدن موجب تخریب منابع آب و خاك شاهرود شده كه گزارش مركز پژوهش های مجلس آنرا بیان كرده، سوم این معدن بیشتر از میزان مجاز در پروانه برداشت كرده است.
علی اكبریان رئیس دادگستری شاهرود نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، در پاسخ به پرسشی در خصوص اینكه دادگستری چه زمان می تواند بعنوان مدعی العموم در پرونده معدن بوكسیت تاش واقع در قله شاهوار شاهرود ورود كند، اظهار داشت: طبق ماده ۱۱۴ دادرسی كیفری زمانی كه این معدن موجب تهدید امنیتی به لحاظ آب آشامیدنی و مسائل زیست محیطی و غیره شود دستگاه قضا برای تعطیلی دائمی آن ورود خواهدنمود.
اكبریان رئیس دادگستری شاهرود معتقد است: دستگاه های متولی نظیر منابع طبیعی، محیط زیست و سازمان آب هنوز پاسخ صریحی در خصوص تهدیدات زیستی فعالیت معدن بوكسیت تاش به دادگستری نمایش ندادند درصورتی كه این دستگاه ها با صراحت اعلام كنند كه فعالیت این معدن تهدیدی برای روستای تاش، شهر بسطام و شاهرود است دادگستری برای تعطیلی دائم آن وارد عمل می شود.
وی می افزاید: تا به این لحظه هنوز كارشناسان این سه دستگاه اداری به صراحت اظهارات خودرا بیان نكرده اند ولی در صورت مشخص شدن تهدیدات جدی برای حوزه آب منطقه از طرف آنها، دادگستری شاهرود رأی به تعطیلی دائم معدن بوكسیت تاش خواهد داد.
امور پیگیری می شود
به نظر می رسد با ورود حجت الاسلام رئیسی به سوژه و همین طور تغییر و تحولاتی كه در دستگاه قضائی رخ داده می بایست شاهد تحول در احقاق حق مردم در سوژه شاهوار باشیم امری كه می تواند امید را در دل های مردم شهرستان روشن سازد.
كارشناس محیط زیست در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره عواقب منفی تمدید مجوز معدن بوكسیت تاش می گوید: موضوعی كه امروز باید به آن توجه كرد این است كه شاهوار به سه دلیل اصلی قابل توجه است، نخست گرادیان هوا چونكه این قله كه ۱۲ ماه سال بر روی آن برف قرار دارد میزان اختلاف دمای روز و شب را در ارتفاع بیشتر از چهار هزار متری رقم می زند و از آنجائیكه معدن تا ارتفاع سه هزار و ۷۰۰ متری هم انفجار صورت داده بطور قطع شاهد بر هم خوردن گرادیان هوا و بیابانی شدن روز به روز شاهرود خواهیم بود.
الهام طبسی می گوید: دومین سوژه مقوله حیات وحش و پوشش های گیاهی است و سومین سوژه آب كه در زمره مهمترین دغدغه های شهرستان شاهرود و ایران اسلامی به حساب می آید، شاهوار امروز چون دریایی از آب است اما متأسفانه با دستان خودمان در حال تخریب آن هستیم این منبع آب می تواند دغدغه تمام فصول شهرستان شاهرود و بخش هایی مانند بسطام و خرقان و … را رفع كند اما آزمایش ها نشان داده است كه متأسفانه این آب به برخی عناصر خطرناك مانند آلومینیوم و… آلوده شده است.
سید مهدی موسویان وكیل دادگستری نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن بیان اینكه روزانه بطور میانگین حدود دو هزار تن از حجم كوه شاهوار كم می شود، می گوید: این در شرایطی است كه ادعای معدن در مجوز برداشت سالانه ۳۰۰ هزار تن است از طرف دیگر بررسی های میدانی نشان داده است كه پهنه كار در این معدن بیش از اندازه مجاز است و پس از این دو منظر می توان طرح شكایت قانونی را در قبال معدن بوكسیت انجام داد.
دادستانی باید به مسائلی كه تضرری نسبت به مردم شهرستان بوجود می آورد راساً و شخصاً ورود كرده و از همه بخواهد برایش مدارك بفرستند! وی با اشاره به اینكه دستگاه قضا تا كنون در قبال شاهوار كم كاری كرده و باید مسئولیت آنرا بپذیرد، اضافه كرد: دادستانی باید به مسائلی كه تضرری نسبت به مردم شهرستان بوجود می آورد راساً و شخصاً ورود كرده و از همه بخواهد برایش مدارك بفرستند.
وی می افزاید: مگر مدرك مهمتر از گزارش ۱۰۰ صفحه ای مركز تحقیقات مجلس شورای اسلامی هم وجود دارد؟ حال آنكه تاكید رئیس محترم قوه قضائیه نسبت به ورود به موضوعاتی این چنینی بارها و بارها بر صدر اخبار نشسته و نشان از تغییر رویه دادگستری دارد.
عواقب تمدید مجوز معدن بوكسیت
در صورتی كه با وجود تمام تلاش های مردم شاهرود، مسئولان، دوستداران طبیعت، سمن ها و… مجوز این معدن تمدید شود احتمالاً چند سناریو پیش خواهد آمد، نخست حسینی شاهرودی نماینده شاهرود و میامی كه بارها اعلام داشته از این معدن و تخلفاتش اسنادی دارد كه در صورت ادامه فعالیت، آنها را منتشر می كند، نسبت به این امر اقدام نماید، دوم احتمال برگزاری تجمعات مردمی در پشتیبانی از مواضع نماینده، امام جمعه و فرماندار شاهرود و همین طور مواضع صریح رهبر معظم انقلاب اسلامی در مقابله با كوه خواری و طبیعت خواری وجود خواهد داشت.
سومین پیش فرض، شكایت اداره كل محیط زیست استان سمنان و سازمان های مردم نهاد از مسئولان معدن است چونكه طبق اصلاحیه قانون منابع طبیعی از سال قبل سازمان های مردم نهاد و تشكل های زیست محیطی خودشان راساً می توانند مقابل یك عنصر تخریب گر محیط زیست اعلام جرم كنند و دست آخر احتمالاً سوژه بوسیله مجلس و دستگاه قضائیه بررسی خواهد شد كه آن زمان عواقب بسیاری خواهد داشت، پس به نظر می آید عدم تمدید مجوز این معدن راهی مطلوب باشد.
شركت آلومینای جاجرم دارای حداقل هفت معدن دیگر بوكسیت است از طرف دیگر شش سال از تاش برداشت كرده و بهره برداری خودرا نیز صورت داده است پس تعطیلی این معدن نه به بیكاری كسی منجر می شود و نه نیاز بوكسیت آلومینا كاسته می شود چونكه حداقل دو معدن دیگر در همین استان سمنان برای جایگزینی آن وجود دارد اما اختتام كار معدن در شاهوار حداقل زندگی و امید را به مردم شاهرود و ایران اسلامی هدیه خواهد داد.
در نهایت باید گفت بیم و امید در شاهوار هفته ای دشوار و پر اضطراب را برای مردم و دوست داران طبیعت به همراه آورده است، این هفته سرنوشت سازترین روزها در سوژه شاهوار و نجات آن است و مردم شاهرود با دستان خالی و با تاكید بر پیگیری مسئولان شهرستانی و استانی و كشوری امیدوار هستند تا بار دیگر جشن رهایی طبیعت از چنگال لابی های قدرت و ثروت را مانند جاده جنگل ابر در یك دهه گذشته، بگیرند.
منبع: لوازم حیوان خانگی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب