آتش هیرکانی و آتش وطن گریزی
لوازم حیوان خانگی: کره زمین داغ تر و داغ تر می شود. خشکسالی چون کابوسی وحشتناک آسمان ایران را فرا گرفته است و هر روز قسمتی از سبزی ایران خاکستر می شود.
برخی به من انتقاد می کنند که چرا شمای گیاه شناس در مورد آتشسوزی ها چیزی نمی گویی. من که تجربیات جهانی را می شناسم خوب می دانم که آتش وقتی شعله ور شد چاره ندارد، درست عین هاری؛ شما باید مانع آن شوی. حتی پیشرفته ترین اقتصادهای جهان مانند آمریکا، کانادا و استرالیا در مقابل آتشسوزی جنگل (Wildfire) ناتوان اند.
سؤال این است که تا کی باید این فاجعه ادامه داشته باشد؟
ایران خشک که آسمان و زمین و رود و تالاب و آبخوانش خشک شده، اگر این لکه های سبز را از دست بدهد، چه از آن می ماند؟
حاکمیت خودش را غرق مشکلاتی کرده که آتش و زباله و موتورسیکلت و حوادث رانندگی و آلودگی و هاری و سگ ولگرد در اولویت هایش نیست.
حتی اگر بخواهد کاری کند نه متخصص دلسوزی در بدنه دارد و نه نهاد قانون گذاری و یا قضایی و پلیس قادر به پیشگیری و ارایه راهکار اند.
همین نیمه نخست امسال تعداد کشته های حوادث رانندگی در تهران ۴۰ درصد افزایش داشته است؛ این یک فاجعه انسانی است. شهرهای بزرگ در قرق موتورسیکلت و اطراف و داخل بقیه شهرها در قرق سگ است و کسی نیست به داد مردم برسد.
مسائل پیچیده راه علمی و چندوجهی می خواهد. باید بین دولت و مردم رابطه سالمی باشد که بتوان مسایل پیچیده را حل کرد.
سال ها تقابل و بی اعتمادی بین حاکمیت و مردم و چندقطبی موجب تشکیل بی اعتمادی در جامعه شده است. مجلس و دولت یا با هم در تقابل بوده اند و یا اگر هم راستا بوده اند فقط منافع اقلیتی را رهبری و تامین می کردند. اقتدار حاکمیت حتی در مرکز از بین رفته است. میلیونها موتور و خودرو خلاف می کنند و پلیس در عمل از کنترل این بی نظمی دست کشیده است. خودشان هم می دانند مردم از سیاستهای اقتصادی و تورم عصبانی اند و اگر سر به سرشان بگذاری خشمگین می شوند.
مدیرانی سر کارند که اغلب یا از میانگین هوش جامعه پایین ترند و یا به علت آنکه پیگیر منافع اقتصادی و جناحی هستند، نیازهای بقیه مردم را کتمان می کنند و همه را رها گذاشته اند. هر که زورش و پولش بیش، راهش بازتر. گزینش ها و دخالت نهادهای امنیتی به حدی بدنه نهادهای اجرایی و قانون گذاری و نظارتی را ضعیف و نفوذپذیر کرده که نمونه تأثیرات وحشتناک آنرا در جنگ ۱۲ روزه دیدیم.
جنس مسایل ایجاد آتش در طبیعت و جنگل از مسایل پیچیده است که حل آن هم اراده جدی می خواهد، هم دانش و هم همراهی مردم.
آیا مجلس حاضر است که برای آتشسوزی در جنگل جریمه های ۱۰ هزار دلاری مانند کالیفرنیا وضع کند؟
آیا مجلس حاضر است ایجاد آتش در طبیعت را ممنوع کند؟
آیا دستگاه قضایی حاضر است دنبال آتش افروزان برود و آنها را مجازات کند؟
آیا سازمان منابع طبیعی که بودجه آبخیزداری اش را ۱۹ برابر کرده است حاضر است از فساد آبخیزداری دست بکشد و ناوگان مجهز اطفای آتش سوزی درست کند؟
آیا رییس سازمان حفاظت محیط زیست حاضر است برای محافظت از مناطق حفاظت شده از محل خارج از شمول درخواست پول بکند؟
آیا کسی هست جلوی آفرودبازان را بگیرد که تا نوک کوه و وسط لوت را خلوتگاه خود کرده اند؟
آیا کسی هست قانون منع زباله ریزی را تصویب و اجرا کند؟
آیا کسی هست جلوی کسانی را بگیرد که گونه های مهاجم را وارد کرده و یا به اسم پشتیبانی از حیوان و یا کاشت درخت به جان ایران انداخته اند؟
ده ها سؤال از این دست وجود دارد که ما می دانیم در این شرایط هیچ کدام دغدغه حاکمیت نیست.
اغلب دوستان محیط زیستی فریادشان هلیکوپتر است. بااینکه وجود امکانات می تواند در مواردی به کنترل آتش کمک نماید ولی آتشسوزی در جنگل شبیه هاری است. یا باید در همان چند ساعت اول عمل کرد و یا اگر آتش از کنترل خارج شد، باید نظاره گر بود تا موانع طبیعی و یا بارندگیها کاری کنند.
بارها نوشته ام که ما باید قوانین محکمی در ممنوعیت آتش افروزی داشته باشیم، باید آموزش را جدی بگیریم، باید منابع طبیعی بجای ساخت وساز در طبیعت با آموزش و استفاده از نیروهای اجتماعی سطح آگاهی مردم را بالا ببرد. باید دارای یک سیستم نظارتی قوی و اطلاعاتی باشد که افرادی که عمدی و یا سهوی آتش می کنند به مجازات های سنگین شامل جریمه و حبس محکوم شوند. از تمامی مهم تر حاکمیت باید به داخل مرزها برگردد و برای درمان دردهای کهنه اقتصاد، اعتماد و اقتدار ملی تلاش کند. رابطه حاکمیت با مردم باید به شکلی باشد که همه هر سانتی متر ایران را از آن خود بدانند و خود حافظ سرزمین شان باشند، نه آنکه حتی افراد خانواده بالاترین مقامات هم در صدد رفتن و فرار از کشور باشند. آتش وطن گریزی را باید درمان کرد. شک نکنید احدی نخواهد توانست آتش برپا کند. اگر هم برپا شد سیستم ایمنی و فنی فورا آنرا خاموش کرده و خطاکار را به دست قانون می دهد.
*استاد دانشگاه
حرف آخر اینکه سؤال اینست که تا کی باید این فاجعه ادامه داشته باشد؟ سال ها تقابل و بی اعتمادی بین حاکمیت و مردم و چندقطبی باعث تشکیل بی اعتمادی در جامعه شده است. آیا رئیس سازمان حفاظت محیط زیست حاضر است برای حفاظت از مناطق حفاظت شده از محل خارج از شمول درخواست پول بکند؟
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب